AllTimeClassic
Η Τουρκική εφημερίδα «Γενί Σαφάκ» δημοσίευσε πρόσφατα άρθρο σύμφωνα με το οποίο η μελλοντική χρήση από την Τουρκία των μη επανδρωμένων αεροσκαφών ΤΒ2 Μπαϋρακτάρ- δοκιμάζονται στην άσκηση Γαλάζια Πατρίδα-σε συνδυασμό με τα ήδη χρησιμοποιούμενα αεροσκάφη ΑΝΚΑ, άλλαξαν τις ισορροπίες στο Αιγαίο με αποτέλεσμα η Αθήνα να απευθυνθεί στο Ισραήλ προκειμένου να προμηθευθεί τα νέα ισραηλινά μη επανδρωμένα αεροσκάφη HENRON, ώστε να αντιμετωπίσει τις νέες συνθήκες που έχουν διαμορφωθεί.
Το θέμα της ισορροπίας δυνάμεων στο Αιγαίο, δεν είναι βέβαια καινούργιο. Προσδιορίζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις από το 1974 όταν μετά την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο, το Αμερικανικό Κογκρέσο, ύστερα από πρωτοβουλία του ελληνικής καταγωγής βουλευτή John Brademas και του επίσης ελληνικής καταγωγής γερουσιαστή Paul Sarbanes ψήφισε την επιβολή embargo στην αποστολή Αμερικανικών και Νατοϊκών οπλικών συστημάτων στην Τουρκία. Αν και λόγω της παρέμβασης του τότε Ανώτατου διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων του ΝΑΤΟ και μετέπειτα Υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Alexander Haig, είχαν γίνει προσπάθειες παράκαμψης αυτού του embargo μέσω μιας Νατοϊκής υπηρεσίας με την ονομασία NAMSA, η Τουρκία είχε διαμαρτυρηθεί και στις ΗΠΑ και στο ΝΑΤΟ ότι η επιβολή του embargo είχε ως συνέπεια την υπέρ της Ελλάδας μεταβολή των στρατιωτικών συνθηκών στο Αιγαίο.
Παρά τις δικαιολογημένες Ελληνικές ενστάσεις, οι Τουρκικές διαμαρτυρίες δυστυχώς εισακούστηκαν και το 1978 μετά από την έκτακτη Σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ που έγινε στη Washington η τότε Κυβέρνηση των ΗΠΑ ζήτησε επίσημα , δια στόματος του Υπουργού Εξωτερικών κυρίου C. Vance, την άρση του embargo στην αποστολή όπλων στην Τουρκία. Η επιχειρηματολογία του κ. Vance υπέρ της Τουρκίας είχε κάνει αίσθηση στην αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου ώστε ο Δημοκρατικός βουλευτής από τη Νέα Υόρκη P. Lagomarsino απευθυνόμενος στον Αμερικανό υπουργό είχε δηλώσει ότι εάν κατά τη διάρκεια της κατάθεσης του είχε τα μάτια του κλειστά θα νόμιζε ότι άκουγε τον προκάτοχο του, κ. Kissinger του οποίου οι φιλοτουρκικές απόψεις ήταν γνωστές.(Σημειώνεται ότι την περίοδο εκείνη η Ελλάδα είχε , με απόφαση του τότε Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή, αποχωρήσει από το στρατιωτικό σκέλος του ΝΑΤΟ λόγω της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο. Στη συγκεκριμένη Σύνοδο είχε παραστεί ο Καραμανλής, συμμετέχοντας μόνο στις εργασίες των πολιτικών επιτροπών της Συμμαχίας).
Στη δεκαετία του ’80 ο τότε Υπουργός Αναπληρωτής Εξωτερικών Γιάννης Καψής, αρμόδιος για τις ελληνοαμερικανικές και ελληνοτουρκικές σχέσεις, στις σχετικές διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ για το μέλλον των Αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα, εισήγαγε τον όρο «Ισορροπία Δυνάμεων στο Αιγαίο», όρο που εκφράστηκε με την αναλογία 7 προς 10 στον Αμερικανικό νόμο για την αποστολή στρατιωτικής βοήθειας στην Ελλάδα και την Τουρκία. Από τότε η διατήρηση της στρατιωτικής ισορροπίας στο Αιγαίο θα αποτελέσει ουσιαστικό στοιχείο των ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Όπως είναι γνωστό τον τελευταίο καιρό το θέμα της στρατιωτικής ισορροπίας στο Αιγαίο συγκέντρωσε και πάλι το ενδιαφέρον μετά την δημοσιοποίηση από την πλευρά των Τουρκικών προθέσεων αφενός για την αγορά του Ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S400 και αφετέρου της συμπαραγωγής των Αμερικανικών υπερσύγχρονων αεροσκαφών F35.
Χωρίς να παραγνωρίζονται οι επιχειρησιακές πτυχές και ως εκ τούτου η σοβαρότητα της χρήσης μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Αιγαίο, σε αντίθεση με όσα υποστηρίζει στο δημοσίευμα της η Τουρκική εφημερίδα, ουσιαστική αλλαγή στην ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο θα επέλθει αν και εφόσον,παρά τις Αμερικανικές και Νατοϊκές αντιδράσεις, η Τουρκία προμηθευθεί τελικά το σύστημα S400 και προβεί τελικά στη συμπαραγωγή των αεροσκαφών F35. Άλλωστε μη επανδρωμένα αεροσκάφη χρησιμοποιεί και η Ελλάδα, γεγονός που αναφέρει στο δημοσίευμα της η Τουρκική εφημερίδα. Πρόκειται για τα Ισραηλινής προέλευσης μη επανδρωμένα αεροσκάφη HERON ,που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση των προσφυγικών ροών.
Η διατήρηση της ισορροπίας δυνάμεων στο Αιγαίο είναι πολύ σοβαρή υπόθεση και ως ένα μεγάλο βαθμό καθορίζει τις επιλογές για την προμήθεια αμυντικού υλικού. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων παρακολουθεί στενά το ζήτημα . Αξίζει όμως να σημειωθεί ότι η διατήρηση της ισορροπίας δυνάμεων στο Αιγαίο δεν είναι μόνο ζήτημα αριθμητικής στην προμήθεια εξοπλισμών. Είναι κυρίως ζήτημα που εμπεριέχει και ποιοτικά χαρακτηριστικά ώστε μέσα από ποιοτικά ανώτερα συστήματα να εξυπηρετείται η διατήρηση της ισορροπίας δυνάμεων. Την άποψη αυτή είχε εκφράσει και εφαρμόσει παλαιότερα, στη διάρκεια της προεδρίας John Kennedy, ο τότε υπουργός Άμυνας Robert MacNamara προκειμένου να αντιμετωπίσει την αριθμητική υπεροχή των Σοβιετικών στρατιωτικών δυνάμεων έναντι των ΗΠΑ. Έτσι η Ελλάδα πρέπει τεχνολογικά να βρίσκεται πάντα, τουλάχιστον ένα βήμα μπροστά από την Τουρκία και να διερευνά τις δυνατότητες προμήθειας τεχνολογικά προηγμένου υλικού ώστε να αντιμετωπίζει με επιτυχία τις Τουρκικές δραστηριότητες σχετικά με τα εξοπλιστικά προγράμματα για να διατηρείται έτσι η ισορροπία δυνάμεων στο Αιγαίο.
