Του Γιώργου Δημητρακόπουλου
Τα Στενά της Malacca αποτελούν μία θαλάσσια οδό τεράστιας στρατηγικής σημασίας αφού ένα σημαντικό ποσοστό του Διεθνούς Εμπορίου και το μεγαλύτερο ποσοστό των εισαγωγών πετρελαίου από την Ιαπωνία, την Νότια Κορέα και την Taiwan , εξυπηρετείται με τις διελεύσεις των εμπορικών πλοίων και των δεξαμενόπλοιων μέσα από τα Στενά αυτά. Αποτελούν την βασικότερη δίοδο που συνδέει τον Ειρηνικό με τον Ινδικό Ωκεανό και το μοναδικό εναλλακτικό πέρασμα είναι τα Στενά Sunda που βρίσκονται ανάμεσα στα νησιά Ιάβα και Σουμάτρα στην Ινδονησία και ενώνουν την θάλασσα της Ιάβας με τον Ινδικό Ωκεανό.
Με συνολικό μήκος 800 χιλιομέτρων και βάθος 23 μέτρων αποτελεί την μεγαλύτερη σε μήκος θαλάσσια οδό , η διέλευση μέσα από την οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί σε περίπου 20 ώρες.
Αποτελώντας τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα σε δύο κόσμους, τον Ινδικό και τον Κινέζικο,βρέθηκαν διαδοχικά κάτω από τον έλεγχο των βασιλείων της Μαλαισίας και της Ιάβας ως τον 14ο αιώνα που τα Στενά και όλη σχεδόν η περιοχή κατελήφθησαν από Άραβες εμπόρους οι οποίοι και ίδρυσαν αρκετές πόλεις-εμπορικούς σταθμούς με την Malacca , να είναι η πιο σημαντική από αυτές.
Τον 16ο αιώνα και πιο συγκεκριμένα το 1511 ο έλεγχος των Στενών θα περάσει στα χέρια των Πορτογάλων , γεγονός που θα σηματοδοτήσει την εκεί Ευρωπαϊκή παρουσία και έλεγχο των Στενών. Το 1867, η Μεγάλη Βρετανία θα θέσει υπό τον έλεγχο της τα Στενά αναδεικνύοντας και τις πόλεις Malacca,Penang και φυσικά την Σιγκαπούρη. Ο βρετανικός έλεγχος των Στενών θα ισχύσει ως το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και την ανεξαρτησία της Μαλαισίας το 1957.
Η σημαντική άνοδος του εμπορίου στην Ασία, μετά τον πόλεμο είχε ως αποτέλεσμα και την αναβάθμιση των Στενών της Malacca ως στρατηγικής σημασίας θαλάσσιας οδού. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι η Σιγκαπούρη που βρίσκεται στο νότιο άκρο των Στενών εξελίχθηκε σε σημαντικό λιμάνι και εξίσου σημαντικό κέντρο διυλιστηρίων. Υπάρχουν όμως ορισμένα ζητήματα που πρέπει να αντιμετωπισθούν προκειμένου να διασφαλίζεται πάντα η απρόσκοπτη λειτουργία των Στενών. Το πρώτο αφορά σε κάποιες εργασίες καθαρισμού που πρέπει να γίνουν σε ορισμένα σημεία των Στενών, προκειμένου να διευκολύνεται η διέλευση μεγάλων εμπορικών πλοίων και δεξαμενόπλοιων . Διαπιστώθηκαν όμως κάποιες δυσκολίες για την σύναψη της απαραίτητης συμφωνίας για τον καταμερισμό των εξόδων για τις εργασίες αλλά και των τελών για τις διελεύσεις μέσω των Στενών που αναμένεται να πολλαπλασιαστούν μετά την ολοκλήρωση των εργασιών . Το δεύτερο αφορά σε ζητήματα ασφαλείας λόγω της κατά διαστήματα δραστηριότητας σύγχρονων πειρατών, ενώ το τρίτο αφορά στην πολιτική κατάσταση ιδιαίτερα σε περιοχές της Ινδονησίας, η κατά καιρούς ρευστότητα της οποίας έχει συνέπειες και για την ομαλή λειτουργία των Στενών.
Η Νότια Σινική θάλασσα είναι το σημείο κατάληξης των Στενών της Malacca, όπου κυρίως λόγω των ενεργειακών κοιτασμάτων έχουν αναπτυχθεί οι γνωστοί ανταγωνισμοί και διενέξεις ανάμεσα στην Κίνα , το Βιετνάμ, τη Μαλαισία , την Ινδονησία, το Μπρουνέι και τις Φιλιππίνες. Οι σημαντικές σε ποσοστό διελεύσεις πλοίων από την περιοχή αυτή και το ενδιαφέρον όχι μόνο των χωρών της περιοχής αλλά και άλλων όπως οι ΗΠΑ έχουν συντελέσει στην ανάδειξη της γεωγραφικής «σχέσης» των Στενών της Malacca με τη Νότια Σινική θάλασσα ως μία από σημαντικότερες, από την άποψη της στρατηγικής σημασίας, περιοχές στον κόσμο που όπως είναι γνωστό αποτελεί πλέον και το θέατρο του ανταγωνισμού των ΗΠΑ και της Κίνας με όσους κινδύνους αυτός ο ανταγωνισμός εγκυμονεί.
*Ο Γιώργος Δημητρακόπουλος είναι διεθνολόγος, ανήκει στην παλαιότερη εκδοτική οικογένεια που δραστηριοποιείται στον περιφερειακό τύπο. ‘Εχει διατελέσει σύμβουλος στο υπουργείο εξωτερικών, διευθυντής της εφημερίδας ”Ελευθερία” επί σειρά ετών ευρωβουλευτής και αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμβουλος έκδοσης και αρθρογράφος της ”Ελευθεροτυπίας”.
