Του Γιώργου Δημητρακόπουλου
Ο Χένρυ Κίσσινγκερ από προχτές ανήκει πλέον στο παρελθόν. Τα πεπραγμένα του στη διάρκεια της μακρόχρονης ζωής και της πολυδιάστατης σταδιοδρομίας του που πολλές φορές έγιναν αντικείμενο κριτικής, με διθυραμβικά σχόλια από κάποιους για ορισμένες επιλογές του , με δριμύτατες κατηγορίες για άλλες, θα τα κρίνει η ιστορία. Υπάρχει μια διάσταση που δεν έχει απασχολήσει όσο ίσως θα έπρεπε την κοινή γνώμη, και που ίσως εξηγεί καλύτερα την ψυχοσύνθεση του ανθρώπου που καθοδήγησε τα βήματα που ο ίδιος ακολούθησε στη σταδιοδρομία του και στις πολιτικές επιλογές που υιοθέτησε όντας Σύμβουλος και Υπουργός Αμερικανικών Κυβερνήσεων απο την εποχή του Προέδρου Ντουάιτ Αϊζενχάουερ. Η διάσταση αυτή αφορά στην επιλογή του θέματος της διδακτορικής διατριβής του που εκδόθηκε με τον τίτλο ” Ένας αποκατεστημένος κόσμος, Μέττερνιχ και Κάστελριχ 1812-1822″,( A World Restored) και που στην ουσία αποτελεί έναν ύμνο στην πιο καταπιεστική προσωπικότητα του 19ου αιώνα, τον Καγκελάριο της Αυστρίας Μέττερνιχ, του ισχυρού άνδρα της Ιεράς Συμμαχίας, ο οποίος αντιπαθώντας τον φιλελευθερισμό και επιδιώκοντας την διατήρηση της ισορροπίας δυνάμεων εντός της τότε Ευρώπης αλλά και σε σχέση με την Οθωμανική Αυτοκρατορία ,εξέτρεψε την Συμμαχία του αρχικού σκοπού ίδρυσης της και έστρεψε τις δυνάμεις της Ιεράς Συμμαχίας εναντίον κάθε εξέγερσης λαών για απελευθέρωση απο τα ζυγά της Αυτοκρατορικής τότε καθεστηκυίας τάξης, όπως οι εθνικιστικές εξεγέρσεις στην Αυστριακή Βόρεια Ιταλία, και φυσικά η Επανάσταση των Ελλήνων κατά του Οθωμανικού Ζυγού .
Ο θαυμασμός του Κίσσινγκερ για τον Μέττερνιχ είναι προφανώς ο συνδυασμός των όχι πάντα ευχάριστων προσωπικών εμπειριών του και της προσήλωσης του στις ΗΠΑ, όπου απο το 1943 η οικογένεια του και ο ίδιος μετανάστευσαν αποκτώντας και την Αμερικανική υπηκοότητα . Όπως δείχνει η μεταπολεμική ιστορία , ο Κίσσινγκερ προφανώς θεώρησε ότι προσαρμόζοντας το σχήμα και τους σκοπούς της Ιεράς Συμμαχίας στον 20 αιώνα και “αντικαθιστώντας” τους τρεις Αυτοκράτορες ( Αλέξανδρο της Ρωσίας, Φραγκίσκο της Αυστρίας και Φρειδερίκο- Γουλιέλμο της Πρωσίας ) που την ίδρυσαν , με τις ΗΠΑ, και εφαρμόζοντας , όπως ο Μέττερνιχ στην τότε Ευρώπη, μια πολιτική ισορροπιών στο μεταπολεμικό Διεθνές Σύστημα θα προσέφερε στη νέα πατρίδα του την μεγάλη υπηρεσία της παγκόσμιας πανίσχυρης παρουσίας.
Παράλληλα, γνωρίζοντας ότι ο Μέττερνιχ, Καγκελάριος της Αυστρίας πλέον, έγινε πανίσχυρος λόγω του ότι οι ιδρυτές του εμπιστεύτηκαν την διαχείριση της Ιεράς Συμμαχίας, επεφύλαξε προφανώς για τον εαυτό του κατ΄ αναλογία ταυτόσημο ρόλο. Δυστυχώς όμως ταυτίζοντας στην ουσία τον εαυτό του με τον Μέττερνιχ υιοθέτησε και όλες τις φοβικές αντιλήψεις του Καγκελαρίου της Αυστρίας όπως επίσης και πολλές απο τις αντιλήψεις του. Το αποτέλεσμα ήταν ότι όπως , τότε το είδωλο του μετέβαλε τους σκοπούς της Συμμαχίας καθιστώντας την Διευθυντήριο για την καταπολέμηση των λαϊκών ελευθεριών και την επιβολή απολυταρχικών αντιλήψεων, έτσι και εκείνος δεν απέφυγε το ολίσθημα να προτείνει στις Αμερικανικές Κυβερνήσεις των οποίων ήταν Σύμβουλος και Υπουργός, την υιοθέτηση και εφαρμογή πολιτικών, που σε ορισμένες περιπτώσεις αμαύρωσαν την εικόνα των ΗΠΑ. Σαν τέτοιες θεωρούνται ο βομβαρδισμός της Καμπότζης, η ανοχή της Χούντας του Πινοσέτ στη Χιλή, το “πράσινο φώς” στις απάνθρωπες επιχειρήσεις της Χούντας της Αργεντινής κατά των εκεί αντιφρονούντων, και βέβαια η επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα το 1967 και η εισβολή των Τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο το 1974, που βέβαια καταδεικνύει ότι, όπως ο Μέττερνιχ υποστήριζε διακαώς τις καλές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία, έτσι και ο θιασώτης του , Χένρι Κίσσινγκερ , δεν ήθελε με κανένα τρόπο, προβάλλοντας ως δικαιολογία την στρατιωτική σημασία της Τουρκίας για το ΝΑΤΟ , να εμποδίσει την Τουρκική εισβολή και την εξ’ αυτής διχοτόμηση της Κύπρου.
Ο Κίσσινγκερ θα αποκτήσει , όπως και ο Μέττερνιχ στους κόλπους της Ιεράς Συμμαχίας, επιρροή στους κόλπους του Αμερικανικού Κράτους ιδιαίτερα μετά το 1968, όταν ο τότε Πρόεδρος Νίξον τον διόρισε Σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας. Οι απόψεις για τον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποίησε την επιρροή αυτή είναι διχασμένες, πράγμα που έχει ως βαθύτερο αίτιο το πως τοποθετείται κανείς απέναντι στη λογική της Realpolitik, που βασίζεται στην άσκηση πολιτικής με βάση πρακτικούς στόχους και όχι ιδανικά, στην οποία πίστευε ο Κίσινγκερ . Είναι όμως βέβαιο ότι αν ο ίδιος ήταν θιασώτης αντί του Μέττερνιχ κάποιας άλλης προσωπικότητας της ιστορίας όπως για παράδειγμα ο στρατηγός Γουλιέλμος Πέπε του κινήματος των Καρμπονάρων, το οποίο ο Μέττερνιχ προσπάθησε με κάθε τρόπο να εξαρθρώσει, ή ο επίσης μέλος των Καρμπονάρων φιλέλληνας Πιέτρο Γκάμπι, που συμμετείχε στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και πέθανε σε στρατόπεδο του Κολοκοτρώνη στα Μέθανα, τότε πολλές “μαύρες σελίδες” στην ιστορία των ΗΠΑ με πρώτη την ανοχή στην επιβολή της δικτατορίας στην Ελλάδα και την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο , θα είχαν αποφευχθεί, και οι σημερινές άριστες σχέσεις Ελλάδας ΗΠΑ θα είχαν εδραιωθεί πολύ νωρίτερα επ’ ωφελεία και των δύο και όχι μόνο.
