Του Γιώργου Δημητρακόπουλου
Ένα από τα σημαντικότερα αποτελέσματα των δύο Συνεδρίων του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος του 18ου το 2012 και του 19ου το 2017, ήταν πέρα από την ισχυροποίηση της θέσης του προέδρου Xi Jinping, η καθιέρωση της στρατηγικής « Μία ζώνη, ένας Δρόμος» ( Belt and Road Initiative), ως βασικού στόχου της εξωτερικής πολιτικής της Κίνας. Σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις του Κινέζου Προέδρου τον Σεπτέμβριο του 2013 στο Καζακστάν και τον Οκτώβριο του ίδιου χρόνου στην Ινδονησία, η στρατηγική αυτή πολιτική αποτελείται από δύο βασικούς άξονες : την « Χερσαία Οικονομική ζώνη του Μεταξιού» ( η σχετική ανακοίνωση έγινε στο Καζακστάν) και τον «Θαλάσσιο δρόμο του Μεταξιού» ( η ανακοίνωση έγινε στην Ινδονησία).
Ο « Θαλάσσιος δρόμος του Μεταξιού» έφερε, όπως είναι γνωστό, την Κίνα στο λιμάνι του Πειραιά με την εκτεταμένη πλέον επένδυση της Κινεζικής εταιρείας COSCO στο εμπορικό τμήμα του λιμανιού αλλά και σε ορισμένα λιμάνια της Ιταλίας όπως τα λιμάνια της Τεργέστης και της Γένοβας. Η χερσαία διάσταση του στρατηγικού στόχου « Μια ζώνη , ένας Δρόμος» έφερε την Κίνα στο Μαυροβούνιο όπου πέρα από το ενδιαφέρον για το λιμάνι στην πόλη Bar , οι Κινέζοι έχουν αναλάβει την κατασκευή ενός αυτοκινητοδρόμου που θα συνδέει την παραθαλάσσια αυτή πόλη με τα σύνορα με τη Σερβία. Τα σχετικά έργα προχωρούν με αργούς ρυθμούς αφενός γιατί οι γεωγραφικές συνθήκες δημιουργούν αρκετές τεχνικές δυσκολίες ( πρόκειται για οδική αρτηρία με αρκετές γέφυρες σε βραχώδη σημεία οροσειράς «Pastrovska Gora» που βρίσκεται ανάμεσα στην πόλη Bar και την πρωτεύουσα του Μαυροβουνίου Podgorica), αφετέρου γιατί υπάρχουν κάποια προβλήματα στην εξασφάλιση κεφαλαίων για την συμφωνηθείσα συμμετοχή του Μαυροβουνίου στο έργο, προβλήματα που αν δεν επιλυθούν , το Μαυροβούνιο θα υποχρεωθεί να παραχωρήσει το λιμάνι της πόλης στους Κινέζους με βάση σχετικό όρο που υπάρχει στην Συμφωνία Μαυροβουνίου –Κίνας για την κατασκευή του αυτοκινητοδρόμου.
Όμως το ενδιαφέρον για το λιμάνι της πόλης Bar δεν περιορίζεται στους Κινέζους . Υπάρχει αντίστοιχο ενδιαφέρον από την Τουρκία το οποίο μάλιστα καλύπτει και την ενδεχόμενη αγορά του αεροδρομίου στην γειτονική με το Bar πόλη Tivat, αλλά και Αμερικανικό ενδιαφέρον που ενισχύθηκε από την ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το γεγονός ότι πριν λίγες ημέρες επισκέφθηκε τη χώρα ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μ. Πομπέο. Παλαιότερα υπήρχε σχετικό ενδιαφέρον και από την πλευρά της Ρωσίας το οποίο όμως «εξανεμίσθηκε» μετά την ένταξη του Μαυροβουνίου στο ΝΑΤΟ, την οποία η Ρωσία είχε με κάθε τρόπο προσπαθήσει να αποτρέψει , τελικά όμως χωρίς επιτυχία.
Το Μαυροβούνιο βέβαια περιλαμβάνεται σε μία άξια προσοχής στρατηγική της Κίνας που φέρει την ονομασία 16+1 και αφορά στην ανάπτυξη στενών σχέσεων της Κίνας με τις πιο περιφερειακές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις χώρες των Βαλκανίων που επιθυμούν να γίνουν μέλη της ΕΕ, στις οποίες περιλαμβάνεται και η Σερβία αν και το ενδιαφέρον της για την ΕΕ δεν έχει προς το παρόν τουλάχιστον λάβει πολύ συντεταγμένη μορφή. Για την Κίνα όμως η Σερβία και ιδιαίτερα το Βελιγράδι έχουν και ειδική ιστορική και συναισθηματική σημασία. Η πρεσβεία της στο Βελιγράδι βομβαρδίστηκε ( υποστηρίζεται κατά λάθος) από τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ στη διάρκεια του πολέμου το 1999 με αποτέλεσμα να σκοτωθούν Κινέζοι που ήταν στο χώρο της Πρεσβείας. Σήμερα υπάρχει στο σημείο αυτό μία επιτύμβια πλάκα την οποία επισκέπτονται όσοι Κινέζοι βρίσκονται στο Βελιγράδι, θεωρώντας τους νεκρούς συμπατριώτες τους ήρωες. Πίσω ακριβώς από το σημείο αυτό στο χώρο που ήταν τα κτίρια της πρεσβείας, οικοδομείται ένα τεραστίων διαστάσεων Κινέζικο Πολιτιστικό Κέντρο. Παράλληλα, φαίνεται ότι οι Κινέζοι έχουν ξεκινήσει τις εργασίες για την κατασκευή του πρώτου σκέλους ( Βουδαπέστη –Βελιγράδι) του σιδηροδρομικού άξονα που θα συνδέει την Βουδαπέστη με την Αθήνα και ειδικότερα το λιμάνι του Πειραιά, μέσω Βελιγραδίου και Σκοπίων, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η ταχύτερη μεταφορά των προϊόντων από τον Πειραιά στις αγορές της Κεντρικής Ευρώπης μέσω Βουδαπέστης, αφού η Ουγγαρία συμμετέχει στην κίνηση 16+1.
Η παρουσία της Κίνας στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια είναι χωρίς αμφιβολία, εκτεταμένη , αν και προς το παρόν τουλάχιστον οι διακηρύξεις των επενδυτικών προθέσεων και ενδιαφερόντων είναι περισσότερες από τα εκτελούμενα ή εκτελεσθέντα ήδη έργα. Η Κίνα βέβαια κινείται σε ότι αφορά τις σχέσεις της με την Ευρώπη με προσοχή και διπλωματία, έτσι ώστε να μην προκαλεί αντιδράσεις στις επιλογές της, που την καθιστούν σημαντικό πόλο στο ανταγωνισμό των μεγάλων χωρών που θεωρούν ότι ενισχύουν την θέση τους στον διεθνή συσχετισμό δυνάμεων προσεταιριζόμενες την ΕΕ. Υπό αυτή την έννοια η Κινέζικη στρατηγική στα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη πρέπει να τύχει ιδιαίτερης προσοχής.
Φωτογραφία Wikipedia Marek K Misztal : Stari Bar Μαυροβούνιο
