O σύγχρονος Δρόμος του Μεταξιού.
Του Γιώργου Δημητρακόπουλου
Η προχθεσινή μεγάλης έκτασης συμφωνία που υπογράφτηκε από την Ιταλία και την Κίνα στη διάρκεια της πρώτης επίσημης επίσκεψης Κινέζου ηγέτη στην Ιταλία τα τελευταία 10 χρόνια αποτελεί, χωρίς αμφιβολία μία πολύ σημαντική εξέλιξη για την Κινέζικη παρουσία στην Ευρώπη, και καθιστά την Ιταλία ως την πρώτη χώρα από τις συμμετέχουσες στην ομάδα των G7 και την πρώτη μεγάλη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που συνάπτει τέτοια συμφωνία με την Κίνα, προσχωρώντας με τον τρόπο αυτό στο μεγαλόπνοο στρατηγικό σχέδιο της Κίνας που όπως είναι γνωστό φέρει την ονομασία « Belt and Road Initiative» ( Μια ζώνη, Ένας δρόμος).
Οι δηλώσεις του Προέδρου της Κίνας Xi Jinping, σύμφωνα με τις οποίες η Ιταλία και η Κίνα σκοπεύουν να ξαναδημιουργήσουν τον αρχαίο « Δρόμο του Μεταξιού » και να εμβαθύνουν στους τομείς των επενδύσεων και του εμπορίου, και του Ιταλού ομολόγου του Sergio Matarella σύμφωνα με τις οποίες η συνεργασία της Ιταλίας με την Κίνα βασίζεται στις στερεές βάσεις δύο αρχαίων πολιτισμών, είναι ενδεικτικές για το κλίμα που επεκράτησε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του ηγέτη της Κίνας, στον οποίο η Ρώμη επεφύλαξε θερμή υποδοχή και για τα αποτελέσματα των συνομιλιών μεταξύ των δύο ηγετών.
Είναι άξιο προσοχής το γεγονός ότι ο Κινέζος πρόεδρος σε άρθρο του στην έγκριτη Ιταλική εφημερίδα Corriere della Sera , ανέλυσε τις προθέσεις της προθέσεις της Κίνας, υπογραμμίζοντας την σύσφιξη των σχέσεων των δύο χωρών στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο και στην μεγαλύτερη δυνατή έκταση σε ότι αφορά στους τομείς συνεργασίας, αναφέροντας μάλιστα ότι θα πρόκειται για μία παγκόσμιας στρατηγικής σημασίας « Εταιρική Σχέση».
Από τις προβλεπόμενες δράσεις και συνεργασίες τέσσερις τουλάχιστον έχουν ιδιαίτερη σημασία. Η πρώτη αφορά στα Ιταλικά λιμάνια που παραχωρούνται στην Κίνα. Σύμφωνα με όσα ήδη ανακοινώθηκαν η Ιταλία παραχωρεί στην Κίνα τέσσερα σημαντικά λιμάνια της, ήτοι τα λιμάνια της Τεργέστης , της Ραβένα, της Γένοβας και του Παλέρμο. Από αυτά το λιμάνι της Τεργέστης έχει ιδιαίτερη στρατηγική σημασία γιατί ενώνει την Μεσόγειο με χώρες όπως η Αυστρία , η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Σερβία που είναι χώρες στις οποίες η Κίνα επιθυμεί να ενισχύσει την παρουσία της. Η δεύτερη αφορά στη συνεργασία στον τομέα των τηλεπικοινωνιών όπου θα είναι ενδιαφέρον το αν στη συνεργασία αυτή θα έχει δεσπόζουσα θέση ο Κινέζικος τηλεπικοινωνιακός γίγαντας, η εταιρεία Huawei , που τελευταία όπως είναι γνωστό έχει απασχολήσει τη διεθνή κοινή γνώμη μετά τις ενστάσεις κυρίως των ΗΠΑ για την ανάπτυξη από την πλευρά της του ισχυρότατου δικτύου 5G. Μάλιστα ο Ιταλός ηγέτης Μ. Σαλβίνι ο οποίος φαίνεται να έχει ενστάσεις για την συνεργασία της χώρας του με την Κίνα αφού δεν παρέστη σε καμία από τις εκδηλώσεις στη διάρκεια της επίσκεψης του Κινέζου Προέδρου, συνέστησε με δηλώσεις του την προσοχή στη συνεργασία με την Huawei. Η τρίτη και η τέταρτη αφορούν στη συνεργασία στους τομείς της αεροναυπηγικής και αεροδιαστημικής, στις οποίες ενυπάρχει και αμυντική διάσταση. Όπως είναι γνωστό η Κίνα έχει αναπτύξει το δορυφορικό σύστημα Beidou το οποίο είναι αντίστοιχο του Αμερικανικού GPS και του Ευρωπαϊκού Gallileo, το οποίο εξασφαλίζει υψηλής ακρίβειας δορυφορική πλοήγηση και σε ότι αφορά πυραυλικά συστήματα.
Η απόφαση της Ιταλίας για την στενή πλέον συνεργασία με την Κίνα προκάλεσε, όπως ήταν φυσικό, τις αντιδράσεις και των ΗΠΑ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δημιούργησε σειρά ερωτημάτων. Ένα από αυτά αφορά σε ενδεχόμενες συνέπειες και επιδράσεις στην επένδυση της COSCO στο λιμάνι του Πειραιά, για την οποία διατυπώνονται σκέψεις ότι μπορεί στο μέλλον να περάσει σε δεύτερη μοίρα, κρίνοντας από την στρατηγική σημασία των Ιταλικών λιμανιών, η εκμετάλλευση των οποίων θα περιέλθει πλέον στην Κίνα.
Ένα δεύτερο αφορά στο μέλλον μιας σημαντικής ως τώρα επένδυσης στο Μαυροβούνιο το οποίο έλαβε πρόσφατα από την Κίνα ένα μεγάλου ύψους δάνειο για την κατασκευή στα πλαίσια της συμμετοχής του στο Belt and Road Initiative της Κίνας, μιας σημαντικής οδικής αρτηρίας που θα συνδέει το λιμάνι του Bar (λιμάνι του Μαυροβουνίου στην Αδριατική) με την πόλη Boljare που βρίσκεται στα σύνορα του Μαυροβουνίου με την Σερβία. Οι φόβοι που εκφράζονται σε αυτή την περίπτωση είναι μήπως μετά την Συμφωνία με την Ιταλία εγκαταλειφθεί το εγχείρημα και το Μαυροβούνιο το οποίο έχει σε γενικές γραμμές φιλοαμερικανικό και ως μέλος του ΝΑΤΟ φιλονατοϊκό προσανατολισμό, παραμείνει εγκλωβισμένο στην Κινέζικη σφαίρα επιρροής λόγω του μεγάλου δανείου και των οικονομικών υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτό, όπως συνέβη και στη Σρι Λάνκα που είχε ακολουθήσει την ίδια τακτική για την πραγματοποίηση έργων στα πλαίσια της συμμετοχής της στο Belt and Road Initiative.
Οι σχέσεις της Ιταλίας με την Κίνα συζητήθηκαν και κατά την διάρκεια του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, με τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες να προειδοποιούν την Ιταλία για τους κινδύνους που περικλείει η Συμφωνία με την Κίνα, αλλά όπως δείχνουν τα πράγματα θα συνεχίσουν για αρκετό ακόμη χρονικό διάστημα να απασχολούν και τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση.