Τού Γιώργου Δημητρακόπουλου
Οι πρόσφατες αποκαλύψεις του πρέσβη των ΗΠΑ στο Ισραήλ κ. David Freedman σχετικά με το περιεχόμενο της πολυσυζητημένης πλέον « Συμφωνίας του Αιώνα» που ο Αμερικανός Πρόεδρος κ. Donald Trump έχει προετοιμάσει με σκοπό την αποκατάσταση της ειρήνης στη Μέση Ανατολή, με την βοήθεια του ιδίου του πρέσβη, του γαμπρού και Συμβούλου του Jared Kushner, και του ειδικού απεσταλμένου των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή Jason Greenblatt, ήδη δημιουργούν εύλογα ερωτήματα για το αν πραγματικά η Συμφωνία αυτή θα συμβάλλει στην επίλυση των προβλημάτων και στην εδραίωση της ειρήνης ή θα αποτελέσει αιτία νέων εντάσεων και συγκρούσεων στην ευρύτερη περιοχή.
Και τούτο γιατί σύμφωνα με τα όσα αποκάλυψε ήδη ο Αμερικανός πρέσβης στο Ισραήλ , φαίνεται ότι οι ΗΠΑ εναποθέτουν την διατήρηση της ειρήνης στην Μέση Ανατολή στην πρωτοκαθεδρία χωρών που είναι παραδοσιακοί Σύμμαχοι τους όπως το Ισραήλ, η Σαουδική Αραβία, η Ιορδανία, η Αίγυπτος και ορισμένες χώρες του Κόλπου. Πράγματι , σύμφωνα με τα λεγόμενα του κ. Freedman, το Ισραήλ θα αναλάβει τον πλήρη έλεγχο της Δυτικής Όχθης, θα διατηρεί μόνιμη παρουσία στην Κοιλάδα της Ιορδανίας και θα διατηρεί την κυριαρχία των υψωμάτων του Γκολάν.
Η Ισραηλινή παρουσία στην κοιλάδα της Ιορδανίας, θα συνίσταται μάλλον στην εγκατάσταση σταθμών έγκαιρης προειδοποίησης-early warning stations. Θα πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι αρκετά χρόνια πριν το Ισραήλ είχε προτείνει στον τότε βασιλέα της Ιορδανίας Χουσείν πατέρα του σημερινού βασιλέα, την επιστροφή του 97% των εδαφών της Δυτικής Όχθης. Ο Ιορδανός μονάρχης είχε αρνηθεί την προσφορά φοβούμενος ότι θα έμενε στην ιστορία για το 3% που δεν θα του επιστρεφόταν και όχι για το 97% που θα αποκτούσε. Παράλληλα, στις αρχές της δεκαετίας του 2000 σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το Ισραήλ είχε προτείνει στη Συρία την επιστροφή του μεγαλύτερου μέρους των υψωμάτων του Γκολάν με αντάλλαγμα την διατήρηση ενός μικρού τμήματος στο οποίο θα εγκαθιστούσε σταθμούς έγκαιρης προειδοποίησης προκειμένου να παρακολουθεί τις κινήσεις των ισλαμιστών και να είναι έτσι έτοιμο να αμυνθεί σε περίπτωση εξέγερσης. Είχε μάλιστα αφήσει να εννοηθεί ότι σε μία τέτοια περίπτωση θα μπορούσε να προστατεύσει και τον Πρόεδρο Άσαντ ο οποίος ως Αλευίτης θα ήταν στο στόχαστρο των ισλαμιστών . Η Συρία δεν είχε αποδεχθεί την πρόταση αυτή. Οι φόβοι του Ισραήλ θα επαληθευτούν από τις μετέπειτα γνωστές εξελίξεις στη Συρία.
Η Σαουδική Αραβία θα είναι η χώρα υπό την κηδεμονία της οποίας θα τεθεί το προβλεπόμενο από την Συμφωνία Παλαιστινιακό κράτος, ενώ τρία ακόμη Αραβικά κράτη, η Αίγυπτος, η Ιορδανία και ο Λίβανος θα λάβουν συνολική οικονομική βοήθεια ύψους 40 δις δολαρίων, την οποία θα πρέπει να μοιραστούν μεταξύ τους. οικονομική βοήθεια ύψους 24 δις. δολαρίων θα δοθεί και στην Δυτική Όχθη και στη Λωρίδα της Γάζας, σε διάστημα 10 χρόνων. Η οικονομική αυτή βοήθεια θα προέλθει από τις ΗΠΑ και από ορισμένα από τα κράτη του Κόλπου. Παράλληλα, η Συμφωνία προβλέπει την διάλυση της Χαμάς και την «αναχαίτιση» της Τουρκικής παρουσίας στη Γάζα, γεγονός που όπως είναι γνωστό εξόργισε τον Τούρκο Πρόεδρο Erdogan ο οποίος στράφηκε με δηλώσεις του εναντίον του Προέδρου της Αιγύπτου Αλ Σίσσι και απείλησε με την μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί ως αντίποινα στις προτάσεις του Αμερικανού Προέδρου.
Αν και ο Πρόεδρος Trump επιθυμεί την υπογραφή και εφαρμογή της Συμφωνίας το συντομότερο δυνατό και πάντως αρκετά πριν τη λήξη της θητείας του, το πλήρες περιεχόμενο της θα παρουσιαστεί στο Ισραήλ πρώτα μετά τις εκεί εκλογές τον επόμενο μήνα, και στη συνέχεια θα δοθεί στη δημοσιότητα. Όμως ήδη από τις αποκαλύψεις του Αμερικανού πρέσβη κ. Freedman φαίνεται καθαρά η πρόθεση των ΗΠΑ να επιβάλλουν την παρουσία τους και τους όρους τους για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, μέσα από την ενίσχυση των παραδοσιακών συμμάχων τους στην περιοχή, αφήνοντας εκτός του πλαισίου κυρίως το Ιράν του οποίου την προσπάθεια για αύξηση της επιρροής του στην περιοχή θέλουν να ματαιώσουν, εγχείρημα το οποίο προφανώς θα επωμιστεί κατά κύριο λόγο ο δεδηλωμένος «ανταγωνιστής» του, η Σαουδική Αραβία.
Αποτελεί βέβαια ερώτημα, το πώς θα αντιδράσει το Ιράν το οποίο όπως είναι γνωστό έχει ισχυρή παρουσία μέσω της φιλικής προς αυτό παράταξης Χεζμπολάχ και στο Λίβανο και στη Συρία. Ερώτημα αποτελεί βέβαια και η μελλοντική στάση της Ρωσίας, η οποία πριν λίγες ημέρες παραδέχθηκε δημόσια την ύπαρξη της « Συμφωνίας του Αιώνα» ιδιαίτερα μάλιστα αφού παραμένει η κυριαρχία του Ισραήλ στα υψώματα του Γκολάν που για τη Συρία είναι ζήτημα υψίστης εθνικής σημασίας.
Ο Αμερικανός Πρόεδρος βέβαια είχε προϊδεάσει για τις απόψεις του σχετικά με την ειρήνη στη Μέση Ανατολή, πρώτα δηλώνοντας την μονομερή αποχώρηση των ΗΠΑ από τη συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, στη συνέχεια αποφασίζοντας την μεταφορά της Πρεσβείας των ΗΠΑ από το Τελ Αβίβ στην Ιερουσαλήμ και τελευταία υπογράφοντας το διάταγμα για την Αμερικανική αναγνώριση της κυριαρχίας του Ισραήλ στα υψώματα του Γκολάν, αποφάσεις που αναλυόμενες έδειχναν τις πραγματικές προθέσεις του.
Φυσικά η απάντηση στο ερώτημα αν με την « Συμφωνία του Αιώνα» θα εδραιωθεί η ειρήνη ή θα συνεχιστούν οι εντάσεις και οι συγκρούσεις θα φανεί και αφού δοθεί το πλήρες κείμενο στη δημοσιότητα και αποσαφηνιστούν με τον τρόπο αυτό, πολλά επί μέρους ζητήματα όπως για παράδειγμα τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα του Παλαιστινιακού κράτους,που όμως είναι καθοριστικής σημασίας.
