Φωτογραφία Αρχείου Thomas Coex, AFP via AP
Του Γιώργου Δημητρακόπουλου
Η νέα Τριμερής συνάντηση Ελλάδας –Κύπρου-Ισραήλ στην οποία θα συμμετέχει και ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κύριος Μ. Πομπέο, θα έχει ιδιαίτερη σημασία για τις μελλοντικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή της Νοτιανατολικής Μεσογείου, αλλά και για τον διεθνή ενεργειακό συσχετισμό δυνάμεων, αφού ένα μέρος των συνομιλιών θα είναι αφιερωμένο στην κατασκευή του αγωγού East Med μέσω του οποίου θα διοχετεύεται το φυσικό αέριο που έχει ανακαλυφθεί στις ΑΟΖ του Ισραήλ πρώτα και στη συνέχεια της Κύπρου, στις χώρες της Ευρώπης.
Η συνάντηση αυτή θα γίνει μέσα σε αρκετά φορτισμένο κλίμα που έχει διαμορφωθεί τις τελευταίες ημέρες λόγω των πεπραγμένων εξωτερικών προς τη συνάντηση παραγόντων, που προφανώς έχουν ενοχληθεί και από την διεξαγωγή και το περιεχόμενο της αλλά και από το γεγονός, ότι αυτή τη φορά στην τριμερή συνάντηση θα συμμετέχει και ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ κύριος Μ. Πομπέο η παρουσία του οποίου της προσδίδει ιδιαίτερη σημασία και συνιστά από μόνη της μήνυμα με πολλούς αποδέκτες.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η κατασκευή του αγωγού East Med που έχει και την στήριξη των ΗΠΑ και αποτελεί ανταγωνιστικό εγχείρημα στον Ρωσικής στήριξης αγωγό Turkish Stream μέσω του οποίου θα διοχετεύεται μέσω Τουρκίας ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, ενοχλεί και απασχολεί πρώτα τη Ρωσία η οποία δεν βλέπει με καλό μάτι κάθε πρωτοβουλία στον τομέα της ενέργειας που είναι εν δυνάμει ανταγωνιστική των δικών της συμφερόντων στον τομέα αυτό. Ενοχλεί στη συνέχεια την Τουρκία η οποία αντιδρά σε κινήσεις και πρωτοβουλίες στις οποίες δεν συμμετέχει ενώ θεωρεί ότι πρέπει να συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η προκλητική ρητορική και δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου τις τελευταίες ημέρες, που στρέφονται κατά της Ελλάδας , της Κύπρου και του Ισραήλ, οφείλονται, πέρα από την συσπείρωση των οπαδών του ενόψει των δημοτικών εκλογών της 31ης Μαρτίου, και σε αυτόν το λόγο.
Φαίνεται όμως ότι η τριμερής συνάντηση και το κεντρικό της θέμα που είναι η κατασκευή του αγωγού East Med, ενοχλεί και τον Λίβανο, οι διπλωματικές αρχές του οποίου έστειλαν πριν από λίγες ημέρες επιστολές και προς το Ισραήλ και προς την Ευρωπαϊκή Ένωση, στις οποίες υπογραμμίζεται ότι ο εν λόγω αγωγός δεν θα πρέπει να παραβιάζει τα θαλάσσια σύνορα του Λιβάνου. Η διαφωνία της χώρας με το Ισραήλ προέκυψε το 2011 όταν ο Λίβανος , μετά την οριοθέτηση της ΑΟΖ του Ισραήλ με την Κύπρο, το 2011 διένειμε ένα υπόμνημα στο οποίο υποστήριζε ότι παραβιάστηκαν δικαιώματα του, αφού με βάση τα προβλεπόμενα στην Γαλλο-Βρετανική Συμφωνία του 1923 η οποία καθόριζε τα θαλάσσια σύνορα του Λιβάνου, της Συρίας και της Παλαιστίνης τότε, το Ισραήλ οριοθετώντας την ΑΟΖ με την Κύπρο, υπέκλεψε από την ΑΟΖ του Λιβάνου έκταση 860 τετραγωνικών χιλιομέτρων και κατ’ επέκταση τον ορυκτό πλούτο που πιθανόν να βρίσκεται στην έκταση αυτή. Θα πρέπει εδώ να σημειωθεί ότι πρόβλημα υπάρχει και ανάμεσα στον Λίβανο και την Κύπρο αφού παρά το γεγονός ότι η συμφωνία οριοθέτησης των ΑΟΖ Κύπρου και Λιβάνου υπεγράφη το 2007 χωρίς να υπάρξει κανένα πρόβλημα, η Βουλή του Λιβάνου αρνείται να κυρώσει την Συμφωνία αυτή.
Σε αυτή τη συγκυρία θα πρέπει να προστεθεί και η τελευταία απόφαση της νέας Ιταλικής Κυβέρνησης να αναστείλει επ’ αόριστον την κατασκευή του ιταλικού τμήματος του αγωγού East Med, με την πρόφαση ότι αντιδρούν περιβαλλοντικές οργανώσεις στη χώρα. H απόφαση αυτή της Ιταλικής Κυβέρνησης καθιστά αδύνατη την υπογραφή της τελικής Συμφωνίας για την κατασκευή του αγωγού, η οποία παραπέμπεται για μετά τις Ευρωεκλογές. Θα υπάρξει βέβαια μια κοινή δήλωση μετά το πέρας των εργασιών της συνάντησης η οποία αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον και η οποία θα έχει ιδιαίτερη σημασία και γιατί θα παρίσταται ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ και γιατί θα αναφέρεται στο μέλλον του αγωγού και βέβαια στην Τουρκία για την οποία αναμένονται ιδιαίτερα σκληρές αναφορές λόγω της προκλητικής συμπεριφοράς της απέναντι και στην Ελλάδα και στην Κύπρο και στο Ισραήλ.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η τριμερής συνάντηση της Τετάρτης θα είναι και καθοριστική σε ότι αφορά στο μέλλον του αγωγού East Med και αποκαλυπτική σε ότι αφορά στη στάση που οι ΗΠΑ προτίθενται να τηρήσουν στο μέλλον σε ότι αφορά στα όσα συμβαίνουν στην ευρύτερη περιοχή. Παράλληλα δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το εγχείρημα της κατασκευής του αγωγού East Med εισέρχεται πλέον στο στάδιο του σκληρού ανταγωνισμού που χαρακτηρίζει τον ενεργειακό τομέα τα τελευταία χρόνια. Αυτό που απομένει είναι να προβλεφθούν και να αντιμετωπιστούν με επιτυχία οι εξελίξεις που αυτή η πραγματικότητα ήδη δρομολογεί.
