Η ΑΟΖ της Τουρκίας στο Αιγαίο και στη Μεσόγειο
Του Θεόδωρου Καρυώτη
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ενέκρινε, στις 11 Δεκεμβρίου 2018, δύο κείμενα για τους ωκεανούς και τις θάλασσες, που συνδέονται με την εφαρμογή της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών του 1982 για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), ενώ οι ομιλητές υποστήριξαν ότι οι υγιείς, παραγωγικοί, ανθεκτικοί ωκεανοί και θάλασσες κατέχουν κεντρική θέση στην αειφόρο ανάπτυξη.
Στη ΓΣ μίλησαν εκπρόσωποι της Κίνας, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ιαπωνίας, του Μεξικού, του Κουβέιτ, του Μπαγκλαντές, της Ινδίας, του Μονακό, της Αργεντινής, του Καναδά, της Κολομβίας, του Τόγκο, της Ουκρανίας, της Αυστραλίας, του Βιετνάμ, της Ρωσικής Ομοσπονδίας, του Καμερούν, του Ελ Σαλβαδόρ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Εφόσον η Ευρωπαϊκή Ένωση ομιλεί για λογαριασμό όλων των μελών της , δεν είχαν τη δυνατότητα να παρέμβουν ξεχωριστά , η Ελλάδα και η Κύπρος).
Το σχέδιο ψηφίσματος “Οι ωκεανοί και το Δίκαιο της Θάλασσας” (έγγραφο αριθ. A / 73 / L.35) – εγκρίθηκε με ψήφους 121 υπέρ, μία κατά (Τουρκία) και τρεις αποχές (Κολομβία, Ελ Σαλβαδόρ, Βενεζουέλα). Σε αυτό το ψήφισμα η Γενική Συνέλευση καλεί τα κράτη που δεν το έχουν πράξει μέχρι σήμερα, να καταστούν συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας για την εφαρμογή των διατάξεων της Σύμβασης για το Δίκαιο της Θάλασσας. Καλεί επίσης τα κράτη να εναρμονίσουν την εθνική τους νομοθεσία με τις διατάξεις της Σύμβασης.
Παραδόξως η Ελλάδα, για 36 χρόνια τώρα, αρνείται να εναρμονίσει την εθνική της νομοθεσία με τις διατάξεις της UNCLOS. Ελπίζω να μην περιμένουμε άλλα 36 χρόνια για να ανακηρύξουμε ΑΟΖ!
Μετά την έγκριση του σχεδίου, εκπρόσωποι χωρών που δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη στη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, εξέφρασαν την αντίθεσή τους. Μεταξύ αυτών ήταν και ο εκπρόσωπος της Τουρκίας , ο οποίος είχε ζητήσει την ψηφοφορία επί του σχεδίου «L.35» και, στη συνέχεια, ψήφισε εναντίον του. Η Γενική Συνέλευση, τόνισε, “δεν είναι καθολική ούτε έχει ενιαίο χαρακτήρα”. Ο εκπρόσωπος της Βενεζουέλας – που απείχε από την ψηφοφορία – σημείωσε επίσης ότι η σύμβαση δεν απολαμβάνει καθολικής συμμετοχής και δεν πρέπει να θεωρείται το μόνο νομικό μέσο που διέπει ζητήματα των θαλασσών.
Πάντως, σε όλη τη διάρκεια της συζήτησης, οι ομιλητές υποστήριξαν τον κεντρικό ρόλο των υγιών ωκεανών και των θαλασσών στην προώθηση της ανάπτυξης και τους στόχους της Ατζέντας του ΟΗΕ για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του 2030. Αρκετές αντιπροσωπείες επιβεβαίωσαν ότι η Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας αποτελεί το θεμελιώδες θεσμικό πλαίσιο όλων των δραστηριοτήτων στους ωκεανούς και τις θάλασσες.
Ο εκπρόσωπος του Τουβαλού, του μικρού νησιού του Ειρηνικού, μιλώντας εκ μέρους των αναπτυσσόμενων χωρών, υπογράμμισε ότι οι υγιείς, παραγωγικοί και ανθεκτικοί ωκεανοί και θάλασσες είναι κρίσιμοι για την εξάλειψη της φτώχειας, την πρόσβαση σε επαρκή, ασφαλή και θρεπτική τροφή, την οικονομική ανάπτυξη και την προστασία του οικοσυστήματος. “Υπάρχουν δύο δρόμοι για την ανάπτυξη”, τόνισε . “Ο ένας περιλαμβάνει τα φυλλάδια. Ο άλλος αφορά στη δημιουργία ενός ευνοϊκού περιβάλλοντος για βιώσιμη οικονομική δραστηριότητα. Μόνο ένας από αυτούς θα επιτύχει.”
Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος της Ισλανδίας σημείωσε ότι με τα ψηφίσματα, η Γενική Συνέλευση επιβεβαιώνει με συνέπεια τον καθολικό και ενοποιημένο χαρακτήρα της Συνέλευσης. Η αειφόρος διαχείριση των φυσικών πόρων είναι θεμελιώδους σημασίας για την επιτυχία μας”, ανέφερε. Ωστόσο, προειδοποίησε ότι οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής είναι ένα από τα πιο πιεστικά ζητήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η διεθνής κοινότητα.
Τις ανησυχίες της σχετικά με τον αντίκτυπο της κλιματικής αλλαγής στα θαλάσσια οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα συμμερίζονται πολλά κράτη μέλη. Ορισμένες αντιπροσωπίες εξέφρασαν τη λύπη τους γιατί, παρά τις συνεχιζόμενες προσπάθειες, οι θάλασσες και οι ωκεανοί εξακολουθούν να απειλούνται από τη ρύπανση και την υπεραλίευση.
Ο παραπάνω χάρτης, που δείχνει την ΑΟΖ της Τουρκίας στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο, καθιστά σαφές ότι η Τουρκία διαθέτει μεν μια τεράστια ακτογραμμή, αλλά δεν διαθέτει θάλασσα.
Έτσι, η Τουρκία αποφάσισε να διεκδικήσει από τους γείτονες της μια μεγάλη έκταση της Ανατολικής Μεσογείου, που δεν της ανήκει.
Τελευταίες μελέτες που έχουν γίνει στην Ανατολική Μεσόγειο θεωρούν πολύ πιθανή την ύπαρξη μεγάλης ποσότητας φυσικού αερίου και πετρελαίου. Αυτό εξηγεί τις τελευταίες κινήσεις της Άγκυρας με την εμφάνιση χαρτών που δείχνουν πως η Τουρκία έχει θαλάσσια σύνορα με την Λιβύη. Σίγουρα, αργότερα, θα ακολουθήσουν χάρτες που θα δείχνουν ότι η Τουρκία έχει θαλάσσια σύνορα με την Μάλτα και την Αλβανία!
Το λάθος που κάνουμε στην Ελλάδα είναι ότι αποδίδουμε όλα αυτά τα σχέδια σε ένα παρανοϊκό Ερντογάν. Η αλήθεια όμως είναι ότι αυτά είναι τα σχέδια της Τουρκίας, του λαού, των στρατιωτικών και των πολιτικών της. Με γνώμονα αυτή την πραγματικότητα πρέπει να σχεδιάσουμε τις επόμενες κινήσεις μας.
