Του Γιώργου Δημητρακόπουλου
Αυτές τις ημέρες τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στην πρωτεύουσα της Αργεντινής, το Buenos Aires, όπου λαμβάνει χώρα η φετινή Σύνοδος των G20 ( η συντομογραφία καθιερώθηκε ώστε να απεικονίζει τις 20 χώρες που απαρτίζουν το διεθνές αυτό forum), στη διάρκεια της οποίας συζητούνται υπό συγκεκριμένο πρίσμα, σημαντικά ζητήματα όπως το μέλλον της απασχόλησης, οι εμπορικές σχέσεις και οι δυνατότητες περιορισμού των εντάσεων στις σχέσεις αυτές, το μεταναστευτικό, η παγκόσμια υγεία και ασφάλεια τροφίμων ,η φτώχεια , η ασφάλεια και η τρομοκρατία και όπου, όπως συνηθίζεται σε τέτοιες διεθνείς συναντήσεις, λαμβάνουν χώρα και ενδιαφέρουσες διμερείς επαφές μεταξύ των συμμετεχόντων ηγετών.
Οι G20 είναι ένα διεθνές forum αποτελούμενο από τους Αρχηγούς και τους Διοικητές των Κεντρικών Τραπεζών των 20 κρατών ( ΗΠΑ, Κίνα, Ρωσία, Γερμανία, Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ινδία, Ινδονησία, Τουρκία, Σαουδική Αραβία, Νότια Κορέα, Νότιος Αφρική, Ιαπωνία, Αυστραλία, Αργεντινή , Ιταλία, Καναδάς, Μεξικό και Βραζιλία) στο οποίο μετέχει και ένας εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ιδρύθηκε το 1999 και έχει ως βασικό στόχο την συζήτηση των τρεχουσών εξελίξεων και την διαμόρφωση πολιτικών που θα διασφαλίζουν την παγκόσμια οικονομική σταθερότητα. Συνέρχεται μία φορά το χρόνο, εκ περιτροπής στην πρωτεύουσα καθενός από τα συμμετέχοντα κράτη και , θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι αποτελεί τον «νεότερο» στη σειρά θεσμό μετά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Διεθνή Τράπεζα και τον Διεθνή Οργανισμό Εμπορίου. Δεν υποστηρίζεται από μόνιμη Γραμματεία και την Προεδρία ασκεί ο Αρχηγός του κράτους στην πρωτεύουσα του οποίου πραγματοποιείται η ετήσια Σύνοδος.
Από την ίδρυση του, το Forum των G20 αντιμετώπισε την κριτική των διανοούμενων και ακτιβιστών και οι εργασίες κάθε ετήσιας συνόδου του αποτελούν στόχο, τις περισσότερες φορές , βίαιων διαδηλώσεων, όχι αδικαιολόγητα αφού όπως φαίνεται οι πολιτικές που αποφασίζονται από τους ηγέτες και τα συστήματα εξουσίας που αυτοί εκπροσωπούν δεν έχουν, προς το παρόν τουλάχιστον, δώσει ουσιαστικές λύσεις στα μεγάλα και σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ανθρωπότητα.Ένα παράδειγμα ήταν οι διαδηλώσεις στη διάρκεια των εργασιών της Συνόδου των G20 στις Κάννες το 2011. Τότε εργατικά σωματεία, μη κυβερνητικές οργανώσεις όπως η Greenpeace και η Oxfam και ομάδες άλλων ακτιβιστών οργάνωσαν μία αντί-Σύνοδο με την ονομασία « Οι Άνθρωποι πρώτα Όχι η Οικονομία» ( People First Not Finance) ενώ κατά τις διαδηλώσεις οι ακτιβιστές φορώντας καπέλα σαν του γνωστού ήρωα των φτωχών και καταπιεσμένων,Ρομπέν των Δασών ( οι γνώστες της ιστορίας του Ρομπέν των Δασών αντιλαμβάνονται τον σχετικό συμβολισμό ), απαιτούσαν, μεταξύ άλλων και την φορολόγηση όλων των διεθνών οικονομικών συναλλαγών, ώστε να εξοικονομηθούν πόροι για να διατεθούν στις ασθενέστερες οικονομικά χώρες του πλανήτη.
Αντί-Σύνοδος με θέματα συζήτησης , μεταξύ άλλων, την κλιματική αλλαγή και την ασφάλεια τροφίμων, έγινε και στο Buenos Aires, δύο ημέρες πριν την έναρξη των εργασιών της Συνόδου, όπως επίσης και διαδηλώσεις σε ολόκληρη την πόλη την πρώτη ημέρα της Συνόδου. Είναι χαρακτηριστική και αποκαλυπτική για τον τρόπο και τη σκοπιμότητα των συζητήσεων των G20, η δήλωση του Daniel Catalano Γενικού Γραμματέα του ATE Capital, εργατικού σωματείου της Αργεντινής στο δίκτυο Al Jazeera λίγο πριν από την έναρξη των διαδηλώσεων : « Σε αυτή τη Σύνοδο των G20 δεν θα συζητηθούν η μετανάστευση , η λιτότητα και τα μέτρα που υφιστάμεθα στην Αργεντινή και εφαρμόζονται στην Ευρώπη.
Δεν θα συζητηθούν η φτώχεια , η κλιματική αλλαγή και η βελτίωση της ποιότητας ζωής. Θα συζητηθεί ο τρόπος διανομής του πλούτου της πλειοψηφίας και της φύσης». Στις διαδηλώσεις , κυριάρχησαν επίσης συνθήματα και εναντίον του Προέδρου των ΗΠΑ και έντονες διαμαρτυρίες για τις διώξεις ακτιβιστών και τις μυστήριες δολοφονίες δύο μελών ενός εργατικού σωματείου, την εβδομάδα πριν την έναρξη των εργασιών της Συνόδου. Άξια προσοχής ήταν επίσης και η διαδήλωση των μελών της Ένωσης των Μητέρων της « Πλατείας του Μαΐου» ( εκεί βρίσκεται το Προεδρικό Μέγαρο). Πρόκειται για την διαδήλωση των μητέρων των παιδιών που εξαφανίστηκαν στη διάρκεια της τελευταίας δικτατορίας( 1976-1983) που κάθε χρόνο με πορεία γύρω από το Προεδρικό Μέγαρο ζητούν να μάθουν για την τύχη των παιδιών τους.
Στη διάρκεια των εργασιών της Συνόδου εκτυλίχθηκαν και άλλα γεγονότα πάνω στα οποία στράφηκε και στρέφεται το ενδιαφέρον της Διεθνούς Κοινής Γνώμης. Το πρώτο αφορά στις συναντήσεις του ισχυρού άνδρα της Σαουδικής Αραβίας , πρίγκηπα Mohammed Ben Salman o οποίος έφθασε στην Αργεντινή υπό την σκιά της διεθνούς κατακραυγής για την δολοφονία του Σαουδάραβα δημοσιογράφου, Jamal Kashoggi , αλλά και για την στρατηγική του στον πόλεμο στην Υεμένη που οδήγησε τον λαό της χώρας αυτής στον λιμό και κάτω από τα όρια της φτώχειας.
Με βάση τα αποκαλυφθέντα στοιχεία αλλά και μία πρόσφατη έκθεση της Αμερικανικής CIA, ο Σαουδάραβας πρίγκηπας θεωρείται ύποπτος τουλάχιστον για ηθική αυτουργία, στην δολοφονία του δημοσιογράφου, ενώ για την κατάσταση στη Υεμένη οι φωτογραφίες των ανθρώπων και των πεινασμένων παιδιών που έκαναν το γύρο του κόσμου, μιλούν από μόνες τους. Μάλιστα η γνωστή οργάνωση για την προστασία των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, The Human Rights Watch,υπέβαλλε αίτημα στο Ανώτατο Δικαστήριο της Αργεντινής να διερευνήσει την ανάμειξη του πρίγκηπα στη δολοφονία του Jamal Kashoggi και το ενδεχόμενο διάπραξης εγκλημάτων Πολέμου στη Υεμένη.
Ανώτατος δικαστής ζήτησε ήδη από το Υπουργείο Εξωτερικών της Αργεντινής να απευθυνθεί στην Τουρκία, στην Υεμένη και στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης προκειμένου να ζητήσει σχετικές πληροφορίες και στοιχεία. Επειδή όμως η Σαουδική Αραβία λόγω των κοιτασμάτων που διαθέτει παίζει καθοριστικό ρόλο στη διεθνή αγορά πετρελαίου, ενώ παράλληλα διαθέτει και σημαντικές πληροφορίες για το ισλαμικό κίνημα , πολλοί ηγέτες στους οποίους συγκαταλέγονται ο Πρόεδρος της Γαλλίας, ο Πρόεδρος του Μεξικού, ο Πρόεδρος της Κίνας, ο Πρωθυπουργός της Ινδίας, η Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας, ο Πρόεδρος της Νότιας Κορέας και άλλοι, « την ανάγκην φιλοτιμία ποιούμενοι »συναντήθηκαν μαζί του .
Το δεύτερο αφορά στις δραστηριότητες του Προέδρου των ΗΠΑ Donald Trump. Ο Αμερικανός Πρόεδρος που δεν συναντήθηκε με τον Σαουδάραβα πρίγκηπα παρά τις σχετικά αναβαθμισμένες επί της Προεδρίας του σχέσεις των δύο χωρών, υπέγραψε την νέα συμφωνία με τον Καναδά και το Μεξικό, για το εμπόριο στη Βόρειο Αμερική που αντικαθιστά πλέον την ήδη υπάρχουσα, γνωστή με την ονομασία NAFTA. Παράλληλα ματαίωσε μια προγραμματισμένη συνάντηση με τον Ρώσο Πρόεδρο Putin προκαλώντας την αντίδραση της Ρωσικής πλευράς η οποία ισχυρίστηκε ότι ο κ.Trump ματαίωσε την συνάντηση πιεζόμενος από εσωτερικούς λόγους στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι αποκαλύψεις του πρώην νομικού του συμβούλου Michael Cohen, σύμφωνα με τις οποίες ο Trump είχε σκεφθεί στα πλαίσια της καμπάνιας του για τον πύργο Trump στη Μόσχα να παραχωρήσει στον Ρώσο Πρόεδρο το ακριβότερο διαμέρισμα του πύργου, αξίας 50 εκατομμυρίων δολαρίων.
Όμως ο Αμερικανός Πρόεδρος φαίνεται ότι έδωσε όλη του την προσοχή στις προετοιμασίες για την συνάντηση του με τον Κινέζο ομόλογο του Xi Jinping , όπου κεντρικό θέμα είναι η ματαίωση της απόφασης για την αύξηση των δασμών στις εισαγωγές κινέζικων προϊόντων από 10 σε 25% που αποφάσισε ο Αμερικανός πρόεδρος και ο τερματισμός του εμπορικού πολέμου μεταξύ των δύο χωρών που θα είναι η άμεση θετική συνέπεια μιας τέτοιας απόφασης. Οι διεθνείς οικονομικοί παράγοντες χαρακτηρίζουν τη συνάντηση ως το σημαντικότερο γεγονός της Συνόδου .
Το τρίτο αφορά στις δραστηριότητες του Ρώσου Προέδρου Putin ο οποίος έτυχε στο Buenos Aires μιας μάλλον όχι και τόσο ευχάριστης υποδοχής λόγω της συνεχιζόμενης έντασης στις σχέσεις Ρωσίας –Ουκρανίας. Βρήκε όμως έναν ασυνήθιστο τρόπο να δώσει εξηγήσεις για το επεισόδιο της περασμένης εβδομάδας στα Στενά του Kerch στη θάλασσα του Azov. Κατά τη συνάντηση του με τον Γάλλο Πρόεδρο E. Makron, πήρε μολύβι και χαρτί και σχεδίασε έναν χάρτη με τις αμφισβητούμενες θαλάσσιες περιοχές όπου έγινε το επεισόδιο. Το αποτέλεσμα: Ο Γάλλος Πρόεδρος ζήτησε περισσότερα στοιχεία για τις Ρωσικές θέσεις.
Όμως πέρα από τις συναντήσεις οι G20 αδυνατούν να συμφωνήσουν σχεδόν σε όλα τα θέματα που συζητούνται, πράγμα που οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο θεσμός αντιμετωπίζει σημαντική εσωτερική κρίση όπως άλλωστε και αρκετοί από τους υπάρχοντες Διεθνείς Θεσμούς και Οργανισμούς. Θα οδηγήσει αυτό το γεγονός σε επαναπροσδιορισμό του αριθμού και των στόχων των ήδη πολλών και πολυδάπανων Διεθνών Οργανισμών; Θα έπρεπε!
