Μια δήλωση φωτιά από τον Βρετανό Υφυπουργό Σερ ‘Αλαν Ντάνκαν περί «αμφισβητούμενης περιοχής» στην Κυπριακή ΑΟΖ στην οποία βρίσκεται το τουρκικό γεωτρύπανο Fatih, έχει κλονίσει σοβαρά τις σχέσεις Κύπρου Βρετανίας, η οποία αποτελεί εγγυήτρια δύναμη.
Νέα ανακοίνωση έγινε σήμερα Πέμπτη από το Foreign Office και αμφισβητεί ανοιχτά την κυπριακή ΑΟΖ και νομιμοποιεί ουσιαστικά τις τουρκικές προκλήσεις. ‘Οπως έγινε γνωστό η ανακοίνωση προέκυψε μετά τις παραστάσεις που έγιναν στον Βρετανό Ύπατο Αρμοστή από το Υπουργείο Εξωτερικών της Λευκωσίας.
Στην ανακοίνωση το Foreign Office τονίζει πως κάλεσε “την Τουρκία να μην προβεί σε γεώτρηση” αλλά υπογραμμίζει την επίμαχη φράση “στην «υπό αμφισβητούμενη κυριαρχία» under dispute περιοχή” .
Η ανακοίνωση του Foreign Office
“Παρακολουθούμε τις εξελίξεις στην Ανατολική Μεσόγειο με ανησυχία. Θα θέλαμε να δούμε την αποκλιμάκωση της κατάστασης.
Σε σχέση με την σχεδιαζόμενη τουρκική γεώτρηση, όπως δήλωσε ο Υφυπουργός Ευρώπης και Αμερικής στις 14 Μαϊου, η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ότι στη βάση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας, η διερευνητική γεώτρηση δεν θα πρέπει να προχωρεί σε οποιαδήποτε περιοχή όπου η κυριαρχία είναι υπό αμφισβήτηση.
Καλούμε την Τουρκία να μην τρυπήσει σε αυτή την περιοχή.
Επαναλαμβάνεται στη συνέχεια το δεύτερο σκέλος της διευκρινιστικής δήλωσης που είχε γίνει προς τον βουλευτή Μάικ Φρηρ κατόπιν ερώτησής του εκ μέρους της Εθνικής Κυπριακής Ομοσπονδίας Ηνωμένου Βασιλείου.
“Επίσης συνεχίζουμε να αναγνωρίζουμε τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας να αξιοποιεί το πετρέλαιο και το αέριο στη διεθνώς συμφωνημένη ΑΟΖ (και σημειώνουμε ότι η Κύπρος έχει φτάσει σε συμφωνίες με τις χώρες νότια και ανατολικά για τα όρια της ΑΟΖ).
Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι το αέριο και το πετρέλαιο της Κύπρου πρέπει να αναπτυχθεί προς όφελος όλων των Κυπρίων.”
Το Λονδίνο σύμφωνα με πληροφορίες, εμμένει στις θέσεις του και υποστηρίζει πως το Ηνωμένο Βασίλειο σέβεται και αναγνωρίζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας στην οριοθετημένη ΑΟΖ της. Με βάση τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το δίκαιο της θάλασσας δεν συμφωνεί με γεωτρήσεις σε περιοχές που είναι διαφιλονικούμενες και η περιοχή στην οποία βρίσκεται τώρα το Fatih δεν αποτελεί οριοθετημένη ΑΟΖ. Με βάση το δίκαιο της θάλασσας θα ήταν οριοθετημένη ΑΟΖ αν είχε συμφωνηθεί με την Τουρκία και την Ελλάδα.
Η Κύπρος απαντά λέγοντας πως με βάση το διεθνές δίκαιο η περιοχή που βρίσκεται το Fatih είναι εντός της κυπριακής υφαλοκρηπίδας, άρα οι ενέργειες του είναι παράνομες γιατί οι ενέργειες αυτές δεν τηρούν υπό την αίρεση οριοθέτησης ΑΟΖ. Αν η Τουρκία θεωρεί την περιοχή δική της υφαλοκρηπίδα, τότε θα πρέπει να προσφύγει σε διεθνές δικαστήριο και να ζητήσει διαιτησία, κάτι που φυσικά δεν πρόκειται να γίνει γιατί ούτε τη Χάγη αναγνωρίζει, ούτε και την Κυπριακή Δημοκρατία.
Η Κύπρος είναι εξαιρετικά δυσαρεστημένη με τη στάση της Βρετανίας και αναμένει την απάντηση της Πρωθυπουργού Μέι στην επιστολή που θα λάβει από τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας για να προσαρμόσει την συμπεριφορά της στην Μεγάλη Βρετανία, όπου σύμφωνα με πληροφορίες οι μέχρι τώρα σχέσεις θα κλονιστούν σοβαρά.
Και ενώ η Κύπρος είχε υποστηρίξει αφάνταστα στα θέματα για το Brexit την Βρετανία στην ΕΕ, ο Υπουργός αρμόδιος για Ευρωπαϊκά ζητήματα Σερ Άλαν Ντάνκαν, δεν εκτίμησε και δεν υπολόγισε καθόλου την στάση της Κύπρου και έκανε στροφή 180 μοιρών υπέρ της Τουρκίας .
Μάλιστα ο Σερ Ντάνκαν ερωτηθείς από τον Βρετανοκύπριο Βουλευτή των Εργατικών Πάμπο Χαραλάμπους ο οποίος κάλεσε τους Υπουργούς του Foreign Office να καταδικάσουν την απόφαση της Τουρκίας να ξεκινήσει γεωτρήσεις για πετρέλαιο και φυσικό αέριο στα χωρικά ύδατα της Κύπρου και να καλέσουν την Άγκυρα να αποσύρει αμέσως τα σκάφη της από την κυπριακή ΑΟΖ- σημειώνοντας στην ερώτησή του ότι η τουρκική απόφαση «όχι μόνο διακινδυνεύει τις πιθανότητες επιτυχούς επανέναρξης των ειρηνευτικών συνομιλιών, αλλά δημιουργεί επίσης κίνδυνο επιστροφής σε ανοιχτή σύρραξη»- ανέλαβε να απαντήσει λέγοντας πως «Χθες συναντήθηκα με τον Τούρκο πρέσβη και είχα πολύ εποικοδομητικές συνομιλίες μαζί του. Η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι ότι, σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, οι διερευνητικές γεωτρήσεις δεν πρέπει να διεξάγονται σε οποιαδήποτε περιοχή στην οποία η κυριαρχία είναι υπό αμφισβήτηση».
Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας Ν. Αναστασιάδης χαρακτήρισε τον Ντάνκαν απαράδεκτο και συνέδεσε τη στάση του και με τις ενέργειες του κατά τις διαπραγματεύσεις στο Ελβετικό θέρετρο Κραν Μοντανά.
Το Foreign Office κατόπιν νέας παρότρυνσης Βουλευτή, επιχείρησε να διευκρινίσει τη δήλωση Ντάνκαν λέγοντας πως «Η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου είναι σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, ότι διερευνητικές γεωτρήσεις δεν θα πρέπει να προχωρούν σε οποιαδήποτε περιοχή στην οποία η κυριαρχία είναι υπό αμφισβήτηση. Αναγνωρίζουμε το κυριαρχικό δικαίωμα της Δημοκρατίας της Κύπρου να αξιοποιήσει το πετρέλαιο και το αέριο στη διεθνώς συμφωνημένη Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της. Πιστεύουμε ότι το πετρέλαιο και το αέριο της Κύπρου θα πρέπει να αναπτυχθεί προς όφελος όλων των Κυπρίων, όπως έχει ξαναπεί το Foreign Office».
Ενώ την περασμένη βδομάδα ο Βρετανός Υπουργός Εξωτερικών είχε εκφράσει την ανησυχία του για τις ανακοινώσεις της Τουρκίας, ότι θα αρχίσει γεώτρηση στην ΑΟΖ της Κύπρου λέγοντας πως «Ανησυχώ με την ανακοίνωση της Τουρκίας ότι θα αρχίσει γεωτρήσεις στον Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Η κατάσταση αυτή πρέπει να αποκλιμακωθεί και όλα τα μέρη να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση. Η αξιοποίηση των υδρογονανθράκων θα πρέπει να ωφελήσει όλους τους Κύπριους και να στηρίξει μια διευθέτηση», κατέληγε.
Μάλιστα η επίσημη παλαιότερη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου για την κυπριακή ΑΟΖ ήταν η εξής:“Yποστηρίζουμε πλήρως το δικαίωμα της Κύπρου να εκμεταλλεύεται τους φυσικούς πόρους στην κυπριακή ΑΟΖ. Ελπίζουμε αυτοί οι φυσικοί πόροι να μπορούν να τύχουν εκμετάλλευσης προς όφελος όλων των Κυπρίων και τασσόμαστε ενάντια σε προκλητικές ενέργειες από οποιονδήποτε».
Ο Κύπριος Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Πρόδρομος Προδρόμου σε σημερινή ανακοίνωση ανέφερε πως η Λευκωσία δεν ικανοποιήθηκε από τις διευκρινήσεις του Foreign Office και υποστήριξε πως η αρχική δήλωση του υπουργού Ευρώπης σερ Άλαν Ντάνκαν είναι αντίθετη προς το διεθνές δίκαιο και δεν απηχεί την επίσημη θέση της βρετανικής κυβέρνησης, της πρωθυπουργού Τερεζα Μέι και του υπουργού Εξωτερικών Τζέρεμι Χάντ..
“Η τοποθέτηση του κ. Σερ Άλαν Ντάνκαν είναι αντίθετη με το διεθνές δίκαιο και με τη θέση της Βρετανίας. Ο Υπουργός Εξωτερικών της χώρας είχε πάρει θέση προ ημερών επικροτώντας τη θέση της κ. Μογκερίνι επομένως ο Υφυπουργός κ. Ντάνκαν ξέφυγε από τη θέση της Βρετανίας και θα γίνει διάβημα στην ίδια την Πρωθυπουργό. Γιατί στις συναντήσεις που είχε ο Πρόεδρος Αναστασιάδης με την Τερέζα Μέι κάθε άλλο παρά είχε τέτοιες τοποθετήσεις», ανέφερε συμπληρώνοντας πως η παρέμβαση Ντάνκαν δυσκολεύει τις σχέσεις Κύπρου-Βρετανίας σε μια περίοδο που η Κύπρος έχει σταθεί θετικά σε κάθε δυσκολία που είχε η Βρετανία με το Brexit,λέγοντας πως “Επείγει και πρέπει να διορθωθεί, δεν είναι ακριβώς αποκατάσταση αυτό που ακούσαμε και θα πρέπει να γίνει πιο συγκεκριμένα».
Ο πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης ερωτηθείς σχετικά με το θέμα των διαβημάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας προς τη Βρετανική Κυβέρνηση, σε σχέση με τις αναφορές για την κυπριακή ΑΟΖ και τυχόν ανταπόκρισης από πλευράς Βρετανών απάντησε πως «Μόλις έχουμε αρχίσει»
Η Κυπριακή Κυβέρνηση θα προχωρήσει σε διάβημα προς την πρωθυπουργό της Βρετανίας Τερέζα Μέι, ως αντίδραση στα όσα δήλωσε ο υπουργός Ευρώπης Άλαν Ντάνκαν της χώρας αλλά και στις διευκρινιστικές τοποθετήσεις του βρετανικού ΥΠΕΞ. Ενώ χθες Τετάρτη κλήθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών ο Ύπατος Αρμοστής του Ηνωμένου Βασιλείου.
Υπενθυμίζεται η Βρετανία έχει ανακηρύξει τη δική της ΑΟΖ που εκτείνεται συνολικά σε 6.805.596 τετραγωνικά χιλιόμετρα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που ανακήρυξε και η Κύπρος την ΑΟΖ επίσημα εδώ και χρόνια με βάση τις προβλέψεις της Σύμβασης του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.
Η Τουρκία είναι γνωστό πως αμφισβητεί επί της ουσίας την Κυπριακή και την Ελληνική ΑΟΖ με βάση ισχυριζόμενη ότι τα νησιά δεν διαθέτουν αυτοτελώς ΑΟΖ και έτσι οι ΑΟΖ στην περιοχή θα πρέπει να χαραχθούν με βάση τις ηπειρωτικής ακτογραμμές.
At Foreign and Commonwealth Questions this morning, I questioned the Minister on the offshore drilling in Cyprus’ Exclusive Economic Zone. #Cyprus pic.twitter.com/l4UAicErgh
— Bambos Charalambous MP (@BambosMP) May 14, 2019
