ΗΠΑ-ΝΑΤΟ και Τουρκία οι κερδισμένοι μετά τη συνάντηση Μητσοτάκη Ερντογάν στο Βίλνιους του Γιώργου ΔημητρακόπουλουΔημοσιεύτηκε AllTimeClassicΣτις 13 Ιουλίου 2023
AllTimeClassic
Του Γιώργου Δημητρακόπουλου
Με συγκρατημένη αισιοδοξία ο Πρωθυπουργός κ. Κ. Μητσοτάκης περιέγραψε τα αποτελέσματα της συνάντησης του με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρ.Τ.Ερντογάν που πραγματοποιήθηκε όπως είχε ανακοινωθεί, χθες, στο περιθώριο της δεύτερης ημέρας των εργασιών της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στο Βίλνιους της Λιθουανίας,
Αποφεύγοντας να αναφέρει διεξοδικά τα θέματα που συζητήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνάντησης των δύο ανδρών , ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για την οικοδόμηση πάνω στο θετικό momentum που έχει δημιουργηθεί τον τελευταίο καιρό λόγω της Ελληνικής βοήθειας που παρασχέθηκε στη γειτονική χώρα μετά τον καταστροφικό σεισμό, και υπογράμμισε την εδραίωση συχνών επαφών σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να οικοδομηθούν (αν γίνει ποτέ) αφενός κλίμα εμπιστοσύνης, αφετέρου οι προϋποθέσεις που θα οδηγήσουν σε βελτίωση των σχέσεων Ελλάδας -Τουρκίας. Παράλληλα, ο κ. Πρωθυπουργός σκιαγράφησε τον δικό του οραματισμό για την διαδικασία αυτή, αναφέροντας τρεις άξονες: ο πρώτος αφορά στον πολιτικό διάλογο με την καθοδήγηση των Υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών ( ΑΟΖ και οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας),ο δεύτερος αφορά στα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης ώστε να αντιμετωπίζονται άμεσα επιμέρους ζητήματα που προκύπτουν, και ο τρίτος αφορά στην θετική ατζέντα σε θέματα οικονομικής συνεργασίας στα οποία περιλαμβάνονται, όπως ανέφερε ο κ. Μητσοτάκης απαντώντας σε ερωτήσεις δημοσιογράφων, και ενεργειακά ζητήματα.
Οι γενικές αυτές δηλώσεις του Πρωθυπουργού καταδεικνύουν ότι συμφωνήθηκε η δημιουργία ενός πολυεπίπεδου” μηχανισμού” στον οποίο θα εντάσσονται στο εξής όλα τα θέματα που συνιστούν τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις και στον οποίο φαίνεται ότι θα κυριαρχεί το πολιτικό στοιχείο, εξέλιξη, που παρά την ¨κλιματολογική” αισιοδοξία δείχνει ότι θα είναι μακρύς ο δρόμος των Ελληνοτουρκικών σχέσεων.
Όμως το ερώτημα που θα πρέπει να μας απασχολήσει είναι το ποιοι είναι οι νέοι συσχετισμοί που προκύπτουν μέσα από τα όσα διαμείφθηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής στα οποία εντάσσεται και η συνάντηση, των κ.Κ. Μητσοτάκη-Ρ. Ερντογάν. Και τούτο γιατί με βάση τους νέους αυτούς συσχετισμούς θα κληθεί να κινηθεί η χώρα μας και γενικότερα, αλλά και ειδικότερα σε ότι αφορά τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις.
Δεν πρέπει να υπάρχει αμφιβολία ότι οι νέοι συσχετισμοί δυνάμεων οριοθετούνται: πρώτον, από τις ΗΠΑ αφού ο Πρόεδρος τους κ. Μπάιντεν κατάφερε, όχι χωρίς σημαντικά ανταλλάγματα, να πείσει τον Τούρκο Πρόεδρο να άρει τις επιφυλάξεις του και να δώσει το πράσινο φώς για την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, δεύτερον: απο το ΝΑΤΟ το οποίο με την ένταξη της Σουηδίας αποκτά σημαντικά γεωπολιτικά οφέλη αλλά και ταυτόχρονα καταφέρνει να κρατήσει την Τουρκία εντός της Συμμαχίας παρά τους τελευταίους λεονταρισμούς της, και τρίτον: απο την Τουρκία η οποία απέκτησε σημαντικά οφέλη και με την απόκτηση των αεροσκαφών F16 και με την αναβάθμιση των σχέσεων της με την ΕΕ μέσα απο την επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων και την αναβάθμιση της ήδη υπάρχουσας συμφωνίας Τελωνειακής Ένωσης – ΕΕ-Τουρκίας, αλλά και με μέτρα κατά των Κούρδων και των οπαδών του Γκιουλέν, τους οποίους ο Τούρκος Πρόεδρος έχει χαρακτηρίσει ως τρομοκράτες.
Βέβαια οι νέοι αυτοί συσχετισμοί , παρά την συγκρατημένη αισιοδοξία του κ. Πρωθυπουργού και τις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου ότι τα νέα αεροσκάφη F16 δεν θα χρησιμοποιηθούν εναντίον της Ελλάδας ( κάτι το οποίο έχει αποδειχθεί εμπράκτως ότι δεν ισχύει) , μια δήλωση που αποσκοπεί στον καθησυχασμό του Αμερικανικού ακροατηρίου, δείχνουν ότι ο δρόμος της εξομάλυνσης των Ελληνοτουρκικών σχέσεων παρά τα χαμόγελα μπροστά στις κάμερες, είναι γεμάτος “αγκάθια” λαμβανομένων υπόψη και των τελευταίων απαιτήσεων της Τουρκίας τόσο για την μελλοντική ονομασία των Στενών του Βοσπόρου, κίνηση καθόλου τυχαία που “δείχνει” εξελίξεις σε ότι αφορά το μέλλον και της Συνθήκης του Μοντρέ του 1936 αλλά και της Συνθήκης της Λωζάνης , όσο και για την περιγραφή στις Νατοϊκές ασκήσεις νησιών αρχής γενομένης από την Κύπρο με γεωγραφικές συντεταγμένες και όχι με την επίσημη ονομασία τους, γιατί με αυτήν, στην ουσία, δεν συμφωνεί η Τουρκία.
Για την iστορία αναφέρουμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που η Τουρκία θέτει τέτοιου τύπου ζητήματα. Στη διάρκεια της δεκαετίας του ’80 η γειτονική χώρα επέμενε στην Επιτροπή Αμυντικού Σχεδιασμού του ΝΑΤΟ (Defence Planning Committee. DPC) να μην συμπεριλαμβάνεται η Λήμνος στον σχεδιασμό των Νατοϊκών ασκήσεων ως περιοχή την οποία η Συμμαχία πρέπει να υπερασπίζεται (Territory to be defended), γεγονός που είχε οδηγήσει τον τότε Πρωθυπουργό Ανδρέα Παπανδρέου να ασκήσει βέτο στην διαδικασία του Αμυντικού σχεδιασμού, προκαλώντας την οργή του τότε επίσης φιλότουρκου Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γιόζεφ Λουνς, αλλά και του τότε Αμερικανού Υπουργού Άμυνας Γκασπαρ Ουαϊνμπεργκερ.
Στους επόμενους μήνες θα διαφανεί κατ’αρχήν αν και κατά σε ποιο βαθμό είναι βάσιμοι οι φόβοι περί σοβαρών υποχωρήσεων απο Ελληνικής πλευράς που ήδη εκφράστηκαν σχετικά με το περιεχόμενο της συνάντησης Μητσοτάκη- Ερντογάν, και κατά δεύτερο λόγο θα δοκιμαστεί η σοβαρότητα και η ανθεκτικότητα του” μηχανισμού” που περιέγραψε ο κ. Μητσοτάκης μιλώντας στους δημοσιογράφους μετά την συνάντηση του με τον Τούρκο Πρόεδρο, όπως επίσης και η ορθότητα ή όχι της επιλογής του πολιτικού στοιχείου ως “εργαλείου” για την αντιμετώπιση των θεμάτων που συνιστούν τις Ελληνοτουρκικές σχέσεις, σε αντίθεση με την πιο πολυδιάστατη προσέγγιση που περιελάμβανε, πολιτικά, νομικά, αμυντικά , στοιχεία και όχι μόνο σε μια πιο ισόρροπη σχέση μεταξύ τους.
*Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του AllTimeClassic
*Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας η καθ΄ οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος.
*Ο Γιώργος Δημητρακόπουλος είναι διεθνολόγος, ανήκει στην παλαιότερη εκδοτική οικογένεια που δραστηριοποιείται στον περιφερειακό τύπο. Έχει διατελέσει σύμβουλος του Πρωθυπουργού(1983-1986) σύμβουλος στο Υπουργείο Εξωτερικών(1986-1989) διευθυντής της εφημερίδας Ελευθερία (1990-1994) Ευρωβουλευτής και Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ( 1994-2009) σύμβουλος έκδοσης και αρθρογράφος της Ελευθεροτυπίας.
Τζο Μπάιντεν και Γιένς Στόλτενμπεργκ NATO Summit 2022 Φωτογραφία Wikipedia US mission NATO