‘Εργο του William Orpen :The signing of Peace in the Hall of mirrors 

Του Γιώργου Δημητρακόπουλου

Σήμερα που βρίσκονται σε εξέλιξη οι πόλεμοι στην Ουκρανία και στη Λωρίδα της Γάζας η έκβαση των οποίων μπορεί να επηρεάσει το υπάρχον πλαίσιο απο τη Μάυρη θάλασσα ως και την ευρύτερη περιοχή της Νοτιο-Ατολικής Μεσογείου ,αξίζει να θυμηθούμε τις Συνθήκες Ειρήνης των Βερσαλλιών, οι οποίες διαμόρφωσαν την δομή του Διεθνούς Συστήματος όπως αυτό είναι σήμερα, και ειδικότερα το status quo των Ελληνοτουρκικών σχέσεων που σήμερα διέρχονται μια κρίσιμη καμπή.

Οι εργασίες της Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων έγιναν στις Βερσαλίες-και είχαν ως αποτέλεσμα την σύναψη της σχετικής Συνθήκης, που λόγω του τόπου διεξαγωγής της Διάσκεψης,  είναι γνωστή ως η Συνθήκη Ειρήνης των Βερσαλλιών .

Τον Απρίλιο του 1919, ο πρωθυπουργός της  Μεγάλης Βρετανίας David  Lloyd George σε μία  προσπάθεια να συγκρίνει την  Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων με τις διαπραγματεύσεις  της περιόδου 1815 μετά τον πόλεμο με τον Μ. Ναπολέοντα είχε δηλώσει: « ….. Τότε έπρεπε να αντιμετωπισθούν τα προβλήματα της Ευρώπης και μόνο. Χρειάστηκαν 11 μήνες. Αλλά τα προβλήματα της διάσκεψης της Βιέννης , όσο σημαντικά και αν ήταν, χάνονται στην αφάνεια συγκρινόμενα με τα προβλήματα που έπρεπε να αντιμετωπίσουμε στη Σύνοδο Ειρήνης των Παρισίων. Δεν ήταν θέματα που αφορούσαν  μία Ήπειρο αλλά όλες τις Ηπείρους….».

Η Διάσκεψη  Ειρήνης των Παρισίων είναι , χωρίς αμφιβολία,  ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του 20ου αιώνα. Συνιστά το  πιο καθοριστικό «κεφάλαιο»  της ειρηνευτικής διαδικασίας  που ξεκίνησε αμέσως μετά το τέλος του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου,  το 1918 με τις Συμφωνίες ανακωχής και ολοκληρώθηκε το 1923 με την Συνθήκη της Λωζάννης.  Οι  συζητήσεις   που αναπτύχθηκαν και  οι αποφάσεις που λήφθηκαν στη διάρκεια των εργασιών της καθόρισαν ως ένα μεγάλο βαθμό την δομή και τους πολιτικούς συσχετισμούς που  προσδιορίζουν το σύγχρονο Διεθνές Σύστημα, αφού πέρα από τις πολεμικές αποζημιώσεις που επιβλήθηκαν στην ηττημένη Γερμανία, προέβλεπαν  την ίδρυση της Κοινωνίας των Εθνών, την χάραξη νέων εθνικών συνόρων στα οποία να αντικατοπτρίζονται εθνικιστικές ευαισθησίες, την απόδοση των υπερπόντιων κτήσεων της Γερμανίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κυρίως  στη Μεγάλη Βρετανία και την Γαλλία και την σύναψη και υπογραφή 5 Συνθηκών με τις ηττημένες δυνάμεις ( 1. Ιούνιος 1919:  Συνθήκη των Βερσαλλιών με τη Γερμανία  2. Σεπτέμβριος 1919: Συνθήκη του Saint –Germain  με την Αυστρία. 3. Νοέμβριος 1919: Συνθήκη του Neuilly με την Βουλγαρία.  4. Ιούνιος 1920: Συνθήκη του Trianon με την Ουγγαρία και 5. Αύγουστος 1920: Συνθήκη των Σεβρών με την Τουρκία η οποία όμως αντικαταστάθηκε τον Ιούλιο του 1923 με την Συνθήκη της Λωζάννης).

Ιδιαίτερη σημασία έχει η Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων για την Ελλάδα αφού εκεί ο Ελευθέριος Βενιζέλος έθεσε όλα τα ελληνικά ζητήματα σχετικά με την Βόρειο Ήπειρο, τη Θράκη, την Ίμβρο και την Τένεδο και την ελληνική επέκταση στην Μικρά Ασία για να πετύχει τελικά την ελληνική ύπατη αρμοστεία στη Σμύρνη.  Η καταστροφή της Σμύρνης το 1922 είχε ως συνέπεια, μεταξύ άλλων και την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, που όπως ήδη αναφέρθηκε ήταν  η «τελευταία πράξη» της ειρηνευτικής διαδικασίας που άρχισε το 1918.

Η  μεγάλη σημασία της Διάσκεψης εκτείνεται  πέρα από τις διαπραγματεύσεις και τις αποφάσεις της και στις προσωπικότητες που συμμετείχαν σε αυτήν. Εκτός από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Woodrow  Wilson , και τους πρωθυπουργούς της Μεγάλης Βρετανίας , της Γαλλίας και της Ιταλίας, David Lloyd George , Georges Clemanceau και Vittorio Orlando  αντίστοιχα, αξίζει να αναφερθούν και τρία σημαντικά πρόσωπα που συμμετείχαν στις εργασίες της . Πρόκειται για τον T.E Lawrence, τον John Keynes  και τον Ho Chi Minh. Μετά την πολύ γνωστή παρουσία του στη Μέση Ανατολή και τον αποφασιστικό ρόλο του στην εξέγερση των Αράβων το 1916 εναντίον της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ο Lawrence παραβρέθηκε στην  Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων ως σύμβουλος του εμίρη  Feisal, με σκοπό  να συμβάλλει στην προώθηση των αιτημάτων του για την Αραβική ενότητα στην Ασία και στην εκστρατεία για τα βασίλεια των Χασεμιτών, στόχους που ο  Lawrence είχε στηρίξει. Οι διαπιστώσεις των προβλημάτων στη διάρκεια των εργασιών της Διάσκεψης οδήγησαν τον διαπρεπή οικονομολόγο John Keynes, να εγκαταλείψει τις Βερσαλλίες και να εκδώσει ,τον Δεκέμβριο του 1919  ένα βιβλίο σχετικά με τις οικονομικές επιπτώσεις της ειρήνης που αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές κριτικές αναλύσεις των εργασιών της Συνόδου και της πολιτικής συμπεριφοράς των προσωπικοτήτων που συμμετείχαν σε αυτές. Η προσπάθεια του Ho Chi Minch να προωθήσει το Βιετναμικό όνειρο για ανεξαρτησία στη Διάσκεψη Ειρήνης των Παρισίων  δεν στέφθηκε με επιτυχία παρά τις επιστολές που ο ίδιος έστειλε για το ζήτημα και στον Lloyd George και στον Clemanceau .Ο Ho Chi Minh δεν συμμετείχε στις εργασίες της Διάσκεψης. Οι προσπάθειες του όμως για την εθνική υπόθεση του Βιετνάμ του εξασφάλισε τεράστια αναγνωρισιμότητα και θαυμασμό στην πατρίδα του με την γνωστή ιστορική συνέχεια.

Σύγχρονοι διακεκριμένοι ιστορικοί υποστηρίζουν ότι η  μελέτη σημαντικών γεγονότων  του παρελθόντος συντελεί στο να χυθεί άπλετο φως σε γεγονότα και εξελίξεις του παρόντος. Αυτή η σημαντική διαπίστωση είναι ίσως το καλύτερο μήνυμα σε σχέση όσα εκτυλίσσονται σήμερα στη διεθνή σκηνή.   

*Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευματικής Ιδιοκτησίας η καθ΄ οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος.

*Οι απόψεις που αναφέρονται στο κείμενο είναι προσωπικές του αρθρογράφου και δεν εκφράζουν απαραίτητα τη θέση του AllTimeClassic

*Ο Γιώργος Δημητρακόπουλος είναι διεθνολόγος, ανήκει στην παλαιότερη εκδοτική οικογένεια που δραστηριοποιείται στον περιφερειακό τύπο.’Εχει διατελέσει σύμβουλος στο υπουργείο εξωτερικών, διευθυντής της εφημερίδας ”Ελευθερία”,Ευρωβουλευτής και Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, σύμβουλος έκδοσης και αρθρογράφος της ”Ελευθεροτυπίας”